Niecałe 9 km od naszego pensjonatu znajduje się Rezerwat Chomontowszczyzna. Dobry cel wyprawy rowerowej bez wyjeżdżania z lasu. Miejsce to pozytywnie cię zaskoczy – jest tu malowniczo położone jeziorko, piesza ścieżka z kładkami wiodąca licznymi rozlewiskami zamieszkanymi przez dzikie ptaki i bobry. To nie wszystko – jest tu też otwarta, leśna galeria sztuki nowoczesnej oraz szlak historyczny prowadzący do miejsca jednej z największych bitew powstania styczniowego. Wszystko w wyjątkowym lesie, spotykanym wyłącznie w północno-wschodniej Polsce – borealnej świerczynie bagiennej. Wisienką na torcie rezerwatu jest możliwość spotkania tu dziko żyjącego stada żubrów, które upodobały sobie tę część puszczy.
bogactwo flory i fauny w rezerwacie chomontowszczyzna
Rezerwat Chomontowszczyzna utworzony został w 1999 roku. Chronione są tu łąki leśne, doliny licznych strumieni porośnięte 8 różnymi gatunkami lasów. Dzięki podmokłemu charakterowi rezerwatu możemy tu napotkać ponad 250 gatunków roślin, w tym liczne gatunki roślin chronionych i rzadkich. Swoje siedlisko tu ma też niezwykle rzadko występujący w Polsce – zaledwie kilkadziesiąt par – Łabędź Krzykliwy. Poznasz go po żółtym dziobie i charakterystycznym trąbkowym dźwięku wydawanym przez tegoż ptaka.
zalew wyżary
Swoją wędrówkę rozpocznij od jeziora Wyżary – sztucznie utworzonego zbiornika wodnego – które z założenia ma spełniać funkcje przeciwpożarowe. Wyżary są przede wszystkim świetnym miejscem na spędzenie ciepłego dnia. Infrastruktura wokół zalewu zachęca do wypoczynku, zrobienia pikniku z przyjaciółmi – są ławki, zadaszona wiata z kominkiem i miejscem do grillowania – a w gorące dni można zamoczyć nogę z pomostu lub po prostu wykąpać się, choć oficjalnie jest to tu zakazane. Dobra wiadomość dla amatorów wędkowania – w tutejszych wodach jest ryba. Jaka? Tego możesz dowiedzieć się z tablic informacyjnych, na których znajdziesz barwne ilustracje i opisy występujących w rezerwacie gatunków ryb, płazów i motyli. Wyżary są miejscem dość cichym i spokojnym. Oficjalnie jest tu zakaz wjazdu samochodem.
szlakiem na mogiłę powstańców
Złapałeś trochę słońca nad brzegiem Wyżar i posiliłeś się swoim piknikowym prowiantem, teraz chcesz ruszyć dalej. Idąc prawym brzegiem jeziora kieruj się szlakiem na mogiłę powstańców. Po chwili wejdziesz na pierwszą z kładek – krótszą. Po niej teren robi się bardziej podmokły, swoje kroki kieruj po ułożonych na szlaku deskach. Okolica staje się coraz ciekawsza, po obu stronach ścieżki rozciągają się podmokłe łąki z roślinnością wodną, rechoczącymi żabami w kępach traw. Druga kładka jest dłuższa i prowadzi przez dużo większe rozlewisko. Tu robi się naprawdę malowniczo, zachowuj się cicho, a masz szansę trafić na króla tych wód – bobra. Zostawia on tu liczne ślady swojej działalności – spiłowane drzewa oraz żeremie – konstrukcję w której mieszka.
galeria sztuki nowoczesnej w środku lasu
Po przejściu dłuższej kładki czeka nas kolejna niespodzianka. Wchodzimy do lasu i od razu napotykamy wielką dłoń wielkości dorosłego człowieka, kawałek dalej widzimy leżącego nagiego mężczyznę – również wyrzeźbionego w drewnie. Weszliśmy właśnie do leśnej galerii, gdzie pomiędzy drzewami w poszyciu leśnym stoją olbrzymie drewniane instalcje-rzeźby. To niecodzienne połączenie – lasu i sztuki – przyprawić może o lekki dreszczyk. Ich abstrakcyjna forma, wkomponowana w naturalne otoczenie, zastanawiający czasem przekaz sprawiają, że z dużą przyjemnością spacerujemy od jednej instalacji do drugiej szukając ich w zaroślach i między drzewami, kontemplując i chłonąc kolejne odkrycia. Cały czas jesteśmy w środku lasu, silne jest więc poczucie, że leśna galeria zapewne za parę lat zniknie, nadgryziona zębem czasu i warunkami pogodowymi. “Życie drzew” stworzona została w 2017 roku przez Grupę Nowolipie – grupę chorych na stwardnienie rozsiane pod kierunkiem Pawła Althamera – znanego artysty i performera.
do miejsca żubrowego
Idąc dalej szlakiem powstania styczniowego wchodzimy w głęboki las świerkowy. Tego typu bagienna odmiana świerku jest bardzo rzadka i występuje tylko w Polsce północno-wschodniej. Po kilkudziesięciu minutach spaceru dojdziesz do leśnej polany, na której stoi wieża obserwacyjna. Nie bez powodu w tym miejscu, gdyż jest to jedno z bardziej ulubionych miejsc wolno żyjącego w Puszczy Knyszyńskiej stada żubrów.
śladami powstania styczniowego
Ostatnim punktem wycieczki jest miejsce upamiętniające jedną z największych bitew powstania styczniowego – bitwę pod Waliłami. 32 poległych powstańców zostało pochowanych tu w mogile na wzgórzu Piereciosy. Dziś stoi tu symboliczny krzyż oraz tablica informacyjna.
z pensjonatu 3 Sarny Lipowy Most
Z naszego pensjonatu do zbiornika Wyżary jest około 9 km. Najlepiej wybrać się tam na rowerze, samochody mają zakaz wjazdu. Na miejscu, od Wyżar do mogiły powstańców jest 2,6 km. Większość szlaku jest przejezdna rowerem, fragmenty na kładkach i pomiędzy nimi wymagają przeprowadzenia rowerów. Na całą wycieczkę zaplanuj od 4-5 godzin. Droga do Wyżar prowadzi całkowicie przez puszczę, drogami leśnymi, jest dość łatwa i przebiega przez inny rezerwat – Góra Pieszczana. Poniższa mapa pokazuje, jak dojechać do Wyżar z Pensjonatu 3 Sarny.
