skansen w Jurowcach
Podlaska tradycyjna wieś jest ewenementem na tle innych regionów Polski. Widok tradycyjnych chat z ornamentami wzdłuż dachów, wokół okien, niebieskimi okiennicami, czy rzeźbionymi narożnikami jest jednak i tu coraz rzadszy. W celu zachowania tego wyjątkowego stylu oraz prezentacji tradycji wsi Podlasia władze wojewódzkie powołały do życia Muzeum Wsi Białostockiej. Skansen w Jurowcach znajduje się około 40 kilometrów od pensjonatu 3 Sarny. Jest on wspaniałym celem na parogodzinną wycieczkę.
Obecnie znajdują się tu trzydzieści trzy budynki oraz wiele obiektów mniejszych jak np. krzyże, kapliczki, studnie, ule, itp. Skansen jest dość przestronnym obszarem zielonym, chodząc po nim mamy wrażenie, że chodzimy po prawdziwej podlaskiej wsi co najmniej 100 lat temu. Poszczególne chałupy odgradzają tradycyjne płoty upstrzone latem kolorowymi kwiatami, przy nich znajdują się stare stodoły. Są też popularne na Podlasiu wiatraki i spichlerze, tradycyjna leśniczówka, dwór oraz remiza.
Każdy obiekt jest zachowany i utrzymany w niezmienionym, charakterystycznym podlaskim stylu. Zobaczyć możemy tu na własne oczy, jak wyglądają chałupy kryte słomą, jak wygląda klepisko – czyli gliniano-słomiana podłoga w środku – oraz jak wyglądały pomieszczenia takich chat. Twórcy skansenu zadbali o najdrobniejsze szczegóły wyposażenia domostw, począwszy od mebli, przyborów codziennego użytku, po tkaniny i tradycyjne dekoracje wnętrz.
prawdziwa bimbrownia z tutejszych lasów
Wyjątkową ciekawostką skansenu jest prawdziwa bimbrownia, jakie można do dziś spotkać w tutejszych lasach. Dopłacając do ceny biletu niewielką kwotę dołączysz do grupy z przewodnikiem, który oprowadzi Cię po obiektach skansenu oraz sugestywnie wytłumaczy, jakie są różnice w pędzeniu bimbru w Hajnówce i Czarnej Białostockiej.
dawne życie na podlaskiej wsi
Warte odwiedzenia są wystawy stałe poświęcone istotnym aspektom życia na tradycyjnej wsi. Znajdują się one w środku kilku tradycyjnych zabudowań wiejskich. Jest tu na przykład wystawa poświęcona wiejskiemu dziecku od czasu niemowlęctwa po lata nauki szkolnej. Zobaczysz na niej między innymi, jak wyglądały kiedyś kołyski, wózki dla niemowlaków, dziecięce zabawki, tornistry, piórniki, szkolne mundurki i fartuszki. Jak wyglądała kiedyś klasa i ławki szkolne. Szczególnie zabawne są zwolnienia od rodziców i uwagi nauczycieli z tamtych czasów. Inna wystawa poświęcona ówczesnemu rolnictwu prezentuje narzędzia i sprzęty związane z uprawą, przechowywaniem i obróbką zbóż w dawnym wiejskim gospodarstwie. Niektóre eksponaty t.j. na przykład socha z jarzmem do orania pola wykorzystywane były tu jeszcze kilkanaście lat temu.
W kolejnej stodole zobaczysz jak wyglądały tradycyjna wozy, sanie oraz bryczki używane na Białostocczyźnie od końca XIX do połowy XX wieku. W kolejnej chacie możesz poznać specyfikę życia nadrzecznych wsi i miasteczek w regionie białostockim. Na wystawie pokazano używane niegdyś przez rybaków łodzie i czółna, narzędzia rybackie do połowu ryb, od najprostszych, takich jak drewniane młoty do głuszenia ryb pod lodem, poprzez ościenie, wiersze, żaki po trójwarstwowe sieci.
podlaski styl architektury drewnianej
Jest również specjalna ekspozycja poświęcona dekoracyjnym motywom architektury drewnianej w północno-wschodniej Polsce. Do estetyki domostw w formie zdobień, malunków, rzeźbień przykładano w tutejszym regionie bardzo dużą wagę. Obejrzeć z bliska można takie detale zdobnicze jak nad i podokienniki – czyli ażurowo wycinane deski nad i pod oknami – wiatrownice – deski przybijane wzdłuż szczytowej krawędzi dachu, okiennice, zdobienia drzwi wejściowych czy ganków.
garncarstwo i pszczelarstwo w dawnej wsi
Tutejsze ziemie kryją naturalne pokłady gliny, którą od setek lat wykorzystywano jako surowiec do wyrobu naczyń, dachówek i cegieł. Jedną z wystaw poświęcono właśnie temu aspektowi podlaskiej wsi. Zobaczysz na niej tradycyjną ceramikę oraz sprzęt, który służył garncarzom do toczenia dzbanków wazonów czy mis. Współcześnie pracownie garncarskie działają już tylko w Czarnej Wsi Kościelnej . Z kolei wystawa poświęcona pszczelarstwu ukazuje, jak w przeszłości na pokrytych puszczami Podlasiu rozwijało się bartnictwo, czyli hodowla pszczół w barciach. Patronem pszczelarzy jest św. Ambroży, którego figurka zdobi ekspozycję.
karczma, miejsce do piknikowania i plac zabaw dla dzieci
Na zwiedzanie całości skansenu musimy zarezerwować sobie parę godzin. Na szczęście twórcy pomyśleli o miejscach, w których można usiąść i odpocząć. Są zadaszone ławeczki i stoły przy których możemy piknikować. Na skraju obiektu znajduje się karczma serwująca znakomite dania kuchni regionalnej.
Miejsce jest przyjazne dzieciom. Przy jednym z domków stworzono plac zabaw charakterystyczny dla wsi XIX i początku XX wieku. Najmłodsi znajdą tam kolorowe zabawki, drewniane wózki, huśtawki.
z pensjonatu 3 Sarny Lipowy Most
Skansen Jurowce leży około 40 kilometrów od pensjonatu 3 Sarny. To około 40 minut samochodem. Jego zwiedzanie może zająć od 1,5 do 2,5 godziny. W pobliżu skansenu możesz wybrać się do rezerwatu Krzemianka lub odwiedzić garncarzy z Czarnej Wsi Kościelnej. Oba miejsca leżą blisko skansenu.
Za niewielką dopłatą, po skansenie oprowadzi nas przewodnik, dzięki któremu dowiemy się i zrozumiemy dużo więcej z życia dawnej wsi. Oprócz barwnych anegdot, będziesz miał okazję zobaczyć niektóre z eksponatów skansenu w praktycznym zastosowaniu. Więcej na temat skansenu, aktualne ceny i godziny otwarcia znajdziesz na oficjalnej stronie Muzeum Wsi Białostockiej.
